"Bir şeyin içine akıl ile girip, o şeyin kurucu unsurlarını bilmek ve o unsurlar ile yeni bir şey inşaa etmektir. " der.. Yani suyun içine akıl ile girip, suyun kurucu unsurları olan Oksijen ile Hidrojeni bilmek ve onlardan yeni bir şey inşa etmek "nazari akıl" dır. Oksijeni tanır onu hidrojenden ayırırsanız yanıcı madde elde edersiniz, Hidrojeni ayırısanız yakıcı madde elde edersiniz,, sonuçta biri "yanıcı" diğeri "yakıcı" gaz olan bu ikiliyi birleştiriseniz "söndürücü" olan suyu elde edersiniz. Daha ileriye gidip "hidrojen bombası" da yapabilirsiniz.. Bu nazari akıl ile yola çıkılarak yapılır. Sonra bu verileri ispat edin dendiğinde "istidlali akıl" ile ispat edersiniz..
Şimdi yukarıdaki teknik terimlerin "ŞEYHİN NAZAR ETMESİ" ile ne ilgisi var diyebilirsiniz..
Şeyh, tasavvufta tıpkı Taşköprülüzade'nin nazari aklı tanımladığı gibi, müridinin haline hareketine bakar, gözlerine bakar, tanır bilir, akıl ile onun içine girer ve o müritte bulunan kabiliyete göre yeni bir insan inşa eder. Bu edinilen yeni kimlik "şeyhin nazar" etmesi sonucudu